Ana vatanı Anadolu, Asya, İran ve Çin toprakları olan gül, çok yıllık çiçekli bir bitkidir. Dünyada üç yüzden fazla türü ve on binlerce çeşidi bulunur. Türkiye’de ise 25 çeşit gül vardır. Kesme çiçekçilikte yoğun talep gören bir çiçek türü olan gül, kozmetik sektöründe de gözdedir. Doğru bakıldığında uzun süre çiçek veren güllerin bakımı nasıl olmalıdır? Gülü saksıda ya da vazoda yetiştirmek isteyenler nelere dikkat etmelidir? Bu ve bunun gibi önemli soruları sizler için yanıtladık.
⏩ Rosaceae familyasının Rosa cinsinden güzel kokulu bitki türlerine gül adı verilir.
⏩ Zengin renk çeşitliliği sunar. Kesme çiçeklerde çok fazla tercih edilir.
⏩ Güller çiçek ve gövde şekillerine göre sınıflandırılır.
Vazoda Bakımı
⏩ Güle vazoda bakmak için ilk olarak güllerin suya denk gelecek kısımlarında bulunan yaprakların temizlenmesi gerekir. Bu yapraklar suyun içinde çürür ve çiçeğin kısa sürede solmasına neden olabilir.
⏩ Gülün gövdesi her kök özelinde 2.5 cm kadar kesilmelidir. Kesilen bölge kurumadan çiçekler vazoya ya da başka bir kaba aktarılmalıdır.
⏩ Vazodaki güllerin ilk günkü cazibesini koruması için suyun içine çiçek koruyucu eklenebilir. Koruyucunun miktarı abartılmamalı, yeterli miktarda ekleme yapılmalıdır. Gövde kesiminin hemen ardından güller 38 derece koruyucu çözelti eklenen derin bir vazoya da yerleştirilebilir.
⏩ Eğer imkan varsa alışmasını sağlamak adına karanlık ve serin bir odada ya da buzdolabında çiçekleri yaklaşık 2 saat bekletebilirsiniz. Sıcaklık çiçeklerin ömrünü uzatır. Bu bakımdan yeni kesilmiş gülleri bu yöntemle saklamak oldukça etkili bir yöntemdir.
⏩ Vazoda bekletilmiş ve bir süre sonra solmaya başlamış gülleri de suyun altına tutarak yeniden canlandırmanız mümkün. Bunun için gülleri su dolu bir kaba tamamen batırmalısınız. Bu işlem gülün doyacağı miktarda su içmesini sağlar. Gülün ihtiyacına göre 20 ya da 60 dakika sürebilir. Bu işlem sırasında, yani güller suyun içerisindeyken kökleri 2.5 cm kadar kesilmelidir. Güller suyu sever. Bu nedenle vazodaki sularını sık sık yenilemek gerekir.
Güneş - Işık
Tomurcuklu olduğu dönemlerde güneş ışığından 6 saate kadar faydalanması oldukça önemlidir. Bu tomurcuklarının sağlıklı olmasına yardımcı olur.
Sıcaklık ve Nem
Hava değişimleri ve hava akımları gülleri fazla etkiler. Bu nedenle ortalama sıcaklığa sahip bir alanda bakılması gerekir.
Sıcaklığa bağlı olarak oransal nem, güllerin gelişimini sağlar. %60 nem oranı güller için uygundur. Fazla nemli ortam güllerde hastalıkları artırır.
Sulama
Saksı gülünde sulama düzeni çok önemlidir. Kış döneminde ekim ve şubat ayları arasında 2 gün arayla yarım çay bardağı su verilebilir. Bahar ve yaz mevsimlerinde, mart ve eylül arası ise 2 gün arayla tam çay bardağı su verilmelidir.
Toprak ve Gübre
Güller için hazır toprak kullanmak yerine kırmızı toprağı humuslu toprakla karıştırarak kullanmak daha doğru olur. Bu tarz bir toprak gülün daha sağlıklı çiçek açmasına destek olacaktır. Toprak değişimi için ilkbahar ya da sonbahar dönemlerini tercih edebilirsiniz.
Gül fidanlarının gelişimi için azot, fosfor ve potasyum takviyesi sunan gübreler tercih edilmelidir. Özellikle fosfor güllerin saplarının güçlenmesine ve kök gelişiminin hızlanmasına yardımcı olur ve erken çiçeklenme başlar.
Gül bakımında derin ve geniş saksılar tercih edilmelidir. Bu saksıların yeterli miktarda hava deliklerine sahip olması da önemlidir. Hava delikleri yetersiz olan saksılarda lehim makinesi ile drenaj delikleri açabilirsiniz. Bunun yanında saksı değişimi işlemlerinin de yaz döneminde her iki yılda bir kez olacak şekilde yapılmasına özen gösterilmesi gerekir.
Budama
Doğru bakım uygulandığında gül sürekli çiçek verir. Güllerin çiçeklenme süreleri bitkinin çeşidine ve mevsim şartlarına bağlı olarak değişiklik gösterir. Ancak genel olarak yaz aylarında ortalama 20-25 gün ve kış aylarında da 30-40 gün kadar çiçek açabilirler. Çiçeklerin tamamen solması durumunda bitkide doğru budama işlemi uygulanmalı ve yeni çiçekler açması için bitki dinlendirilmelidir.
⏩ Budama yöntemleri genel olarak sert budama, orta budama ve hafif budama şeklinde uygulanır.
⏩ Sert budama işleminde tomurcuğunu açmış ve tüm çiçeklerini dökmüş dallar kesilir.
⏩ Ardından tüm bitki kökünden dört sürgün bırakılarak 15 ya da 25 cm boyda budanır.
⏩ Orta budama işleminde kökten on sürgün bırakılarak 45 ya da 60 cm boyda budama yapılır. Hafif budama işlemi genel olarak kısa saplara sahip olan güller için uygulanır.
Güller tohum, aşı ve çelik alma yöntemleriyle çoğaltılır. Tohumla gül çoğaltma işlemi için, tohumlar 4 derece sıcaklığa sahip bir ortamda, 4 ya da 6 ay kadar nemli bir yosunun içinde dinlendirilir. Ardından dikilebilir. Çelikle gül çoğaltma işlemi en yaygın kullanılan yöntemdir. Kasım ve mart ayları arasında uygulanabilir. Aşı ile çoğaltma işlemi en kesin sonucu veren uygulamadır. Bu yöntem için bir anaç fidan, bir de damızlık fidan kullanılır. Aşı anaç fidana uygulanır. Damızlık fidandan ise aşı kalemi alınır.
⏩ Gül yapraklarını neden döker?
Nem eksikliği nedeniyle güllerin yapraklarında kıvrılma ve sararma görülür. Zamanla bu sararmalar kuruluğa ve renk değişimine uğrar ve bunların sonucunda da dökülme başlar. Uzun süre yaşanan su eksikliği de buna neden olabilir.
⏩ Kuruyan güller nasıl kesilmeli?
Güller yeterli şartlar ve ortam sağlanmadığında solmaya ve kurumaya başlar. Kuruyan dallarda sağlıksız görünen dallar köke zarar vermeyecek şekilde kesilerek alınabilir. Ancak sararan yaprak varsa iyice bozulması için beklenmesi gerekir. Bazı durumlarda bu sararan yapraklar kendi kendine yeniden yeşile dönebilir.
