İKLİM İSTEKLERİ
Armut fidanı bir ılıman iklim meyvesidir. Kış soğuklarına karşı elma fidanına nazaran daha az dayanıklıdır. Armut fidanları bol güneşli ve yazları sıcak yerlerden hoşlanır. Çiçeklenmesi elma fidanından 7-10 gün kadar erken olduğundan ilkbahar donlarına daha çok maruz kalabilir. Bu sebeple armut bahçeleri, don tehlikesi olmayan yerlerde kurulmalıdır. Armut yetiştiriciliği sınırlayan en önemli faktörlerden birisi de kış soğuklama ihtiyacıdır. Armut fidanlarında kış soğuklama ihtiyacı yani 7,2°C altinda geçen süre yaklaşık 1200 saattir. Bu ihtiyaç giderilmezse çiçeklenme geç ve düzensiz olur. Şiddetli olursa yaprak gözleri sürmez, ağaç yapraksız kalır.
TOPRAK İSTEKLERİ
Armut fidanı toprak bakımından fazla seçici değildir. Bununla beraber toprak ne kadar derin, geçirgen, sıcak ve besin maddelerince zengin olursa ağaçların gelişmeleri de o kadar iyi ve verimleri de o nispette yüksek olur. Çok kuru, az derin ve tasli topraklarda yetisen armut fidanlarının meyveleri biçimsiz ve fazla kumlu olur. Ağır ve nemli topraklarda yetiştirilen sofralık armut fidanlarının etleri kaba ve tatları yayvan olur. Bol verimli ağaçlar ve yüksek kaliteli meyveler elde edebilmek için armut fidanı derin, geçirgen, sıcak, iyi drene edilmiş, tınlı topraklarda en iyi şekilde yetişir.
GÜBRELEME
Tüm meyve bahçelerinde olduğu gibi armut bahçelerinde de dengeli ve düzenli bir gübreleme yapmak için mutlaka her yıl toprak ve üç yılda bir yaprak analizleri yapılmalıdır. Yapılan analizlerin sonucuna göre de bahçenin gübre ihtiyacı belirlenmelidir. Verilecek olan kimyasal gübreler ağaçların taç iz düşümü içersine ama asla gövdeye ve köklere temas etmeyecek şekilde uygulanmalıdır. Bitkinin daha fazla ihtiyacı olan makro elementler hemen hemen her yıl mikro elementler ise ihtiyaca göre verilmelidir. Armutlarda demir ve bor noksanlıklarına sık rastlanmaktadır.
BUDAMA
Armut yetiştiriciliğinde budama olayına fidanın alınması ile başlanır. Bu nedenle ağaçlara verilmesi düşünülen terbiye sistemleri; anacın ve çeşidin büyüme gücüne, şekline seçilen bahçe yerinin yöney ve toprak tipine, çeşidin meyve iriliğine uygulanacak olan kültürel işlemlere vb. kriterler dikkate alınarak ilk önce belirlenmelidir. Armut ağaçlarının genelinde hakim olan dikine büyüme eğilimi nedeniyle dike yakın olan budama şekillerinin verilmesi ve uygulaması daha kolaydır. Özellikle son yıllarda artan sık dikim nedeniyle bu tip sistemler daha da önem kazanmıştır. Bahçelerde en fazla uygulanan sistemlerden bazıları; doruk dallı, değişik doruk dallı, palmet, kordon (duvar sistemi)vb. olarak verilebilir.
HASAT VE VERİM
Armut meyveleri yeme ve hasat olumu olmak üzere iki farklı dönemde hasat edilirler. Erkenci veya yazlık çeşitler yeme olumunda hasat edilip doğrudan pazara sunulurlar. Güzlük ve kışlık çeşitler ise hasat olumunda ağaçtan toplanırlar ve belirli sürelerle olgunlaştırma odasında bekletilerek yeme olumuna getirilirler. Bu çeşitlerin gönderileceği pazarlar uzak ise bu süreler taşıma esnasında da geçirilebilir.
ANAÇLAR
Armut fidanın da , yetiştiği toprakta ve elde edilecek ağaçlarin büyüklüğüne göre baslıca iki türlü anaç kullanılır.En çok kullanılan anaç armut çöğürleridir. Bunlar büyük ağaçlar yapar ve derin toprak ister. Bodur ağaç elde etmek için armut fidanı , ayva fidanı anaci üzerine aşılanır. Bu takdirde daha az derinlikteki topraklara dikilebilir. Ancak ayva fidanı anacı kış soğuklarına armut fidanı çöğürü kadar dayanmaz. Ayva fidanı anacı fazla kireçli toprakları sevmez. Daha çok sulamaya ihtiyaç gösterir. Bazı armut çeşitleri ayva fidanı anacı ile uyuşmazlar. Bunu önlemek için ayva fidanı ile uyuşan Beurre Hardy gibi çesitler ara anacı olarak kullanilmalidir.
ÇEŞİTLER
Armut çeşitleri kısmen veya tamamen kendine kısırdırlar. Yani tek başına yeterli miktarda ürün vermezler. Bu sebeple emniyetli ve bol ürün almak için birbirini dölleyen ve aynı zamanda çiçek açan çesitler bir arada dikilmelidir. Bahçe kurarken tozlayıcılar çesitli şekilde yerleştirilebilir. Bahçede tek çesit tozlayıcı en aza indirmek için her dördüncü sırada her dördüncü ağaç tozlayıcı olarak dikilebilir. Bu şekilde ağaçlarin % 6"si tozlayicısı olur. Birden fazla çesit için değişik yerleştirme şekilleri önerilebilir. Eşit miktarda sıralar ya da 4 sırali 1 sıra gibi. Azami ve her yıl devamlı ürün alabilmek için tozlayıcı miktari % 20-50 olmalıdır. En iyisi tozlayıcı da ticari değeri olan bir çesitse, eşit miktarlarda dikilmelidir.
Sadece tozlayıcı da yetmemektedir. Iyi bir tozlanmanin temini için bahçede arı bulundurmak gerekir. Diğer meyve türlerinden farklı olarak armut çiçekleri şeker oranı düşük olan az miktarda nektar üretir. Bu sebeple armut bahçelerinde daha çok tozlayıcı çesit ve arı bulundurulmalidir. Genel olarak 4-5 dekara kuvvetli bir arı kolonisi uygundur. Kovanlar, çiçeklerin % 15-20"sinin açtığı zaman bahçeye konulmalı, taç yapraklarının dökülmesinden sonra ve ilaçlama başlamadan önce kaldırılmalıdır.
Hasat olum tarihlerine göre erkenciden geçe doğru üretimi öngörülen çesitler, temmuz başından eylül sonuna kadar yaklaş,ık olarak on gün ara ile toplanabilmektedir.
Bu çesitler şunlardır:
ARMUT FİDANI AKÇA: Ülkemizde üretimi öngörülen armut çesitlerinin en erkencisi Akça dır. Yıllara göre temmuzun ilk haftasında toplanır. Ağaçları kuvvetli büyür. Meyveleri küçük, sulu ve az kumludur. Yeme olumunda sarimtirak açik yeşildir.
ARMUT FİDANI BAHRİBEY : Temmuzun ikinci haftasında toplanır. Ağaçlari kuvvetli büyür. Meyveleri küçük, sulu, az kumlu tatlıdır. Güneş gören yüzü bazen kırmızıdır.
WILDER: Temmuzun 2-3 haftasında toplanır. Ağaçlari kuvvetli büyür. Meyvesi orta irilikte olup, tereyağ tipinde, az sulu, güneş gören yüzü kırmızıdır. Marmara bölgesi için tavsiye edilir.
ARMUT FİDANI COSCIA : Temmuz sonunda toplanır. Ağaçları kuvvetli büyür. Meyveleri orta irilikte, kabuğu kalın, sulu, tatlı, çok az kumludur. Yeme olumunda açık sarıdır.
ARMUT FİDANI SANTA MARIA: Temmuz sonu-ağustos başinda toplanir. Ağaçları orta kuvvetle büyür. Meyveleri iri, sulu, tatlimsi, güneş gören yüzü bazen açık kırmızıdır. Yeme olumunda çok açik sarıdır.
ARMUT FİDANI WILLIAMS: Dünyada en iyi armut olarak bilinen ve yurdumuza en erken gelen yabancı bir çesittir. Hamdi Sükkari ve Frenk Armudu diye bilinir. Ağustosun 3. haftasında toplanır. Ağaçlari orta kuvvette büyür. Meyveleri orta iri, tereyağ tipinde, çok sulu tatlı ve güzel aromalidir. Yeme olumunda sarı renklidir.
ARMUT FİDANI ABBE FETEL: Eylülün ilk haftasında toplanır. Ağaçlari zayıf gelişir. Meyvesi iri ve uzun boyunludur. Tereyağ tipinde, çok sulu, tatlı, kısmen paslı, yeme olumunda sarıdır
ARMUT FİDANI DOYENNE du COMICE: Eylülün ilk yarısında toplanIr. Ağaçları kuvvetlice büyür. Meyveleri iri-çok iri, tereyağ tipinde, çok sulu ve güzel aromalıdır. Yeme olumunda koyu sarıdır.
ARMUT FİDANI ANKARA: Özellikle Orta Anadolu"da yaygın, en önemli kışlık yerli çeşidimizdir. Yalova"da eylülün 2. haftasında toplanir. Ağaçlari kuvvetli büyür. Meyveleri orta irilikte, tereyağ tipinde, sulu, tatlı, güzel aromalı, yeme olumunda sarımtrak açık yeşildir.
